راهنمای عملیات رادیوآماتوری

ترجمه و بومی‌سازی آموزشی از راهنمای Mark (ON4WW) با جدول‌های مرجع، منشور DX و «روح رادیوآماتوری»

📑 فهرست مطالب

1. بومی‌سازی ایران
2. زبان رادیوآماتوری
3. گوش دادن
4. استفادهٔ درست از کال‌ساین
5. نکات ریپیتر VHF/UHF
6. چگونه QSO بگیریم؟
7. چگونه CQ بدهیم؟
8. پایلاپ‌ها
9. پنجره‌های DX
10. موقعیت‌های تعارض و «پلیس‌ها»
11. جدول‌های مرجع
12. منشور رفتار DX
13. روح رادیوآماتوری

بومی‌سازی برای ایران

• نمونه کال‌ساین برای توضیح: EP2ABC، EP3XYZ
• فونتیک استاندارد ITU (Alfa…Zulu) را به‌کار ببرید؛ از معادل‌های غیررسمی (مثلاً «London» به‌جای «Lima») پرهیز کنید.
• از مباحث سیاسی/مذهبی/تبلیغاتی در QSOs خودداری کنید.
• در اضطرار: نام/کال، نوع حادثه، موقعیت دقیق، نیاز فوری، تعداد مصدومان را کوتاه و شفاف اعلام و روی فرکانس بمانید مگر دستور خلاف.

زبان رادیوآماتوری (Ham Language)

به‌جای «رادیو چهار» بگویید «خوانایی چهار». کدهای Q، اختصارات CW و کدهای عددی (73/88) را مسلط باشید. همیشه فونتیک استاندارد را به‌کار ببرید.

👂 گوش دادن

پیش از هر ارسال، با تجهیزات خود کامل آشنا شوید و ابتدا گوش کنید. شنونده‌ی خوب، تماس‌های بهتر می‌گیرد و کمتر مرتکب خطا می‌شود.

🔖 استفاده‌ی درست از کال‌ساین

کال‌ساین، شناسه‌ی یکتای شماست. همیشه کامل مخابره کنید (پیشوند+پسوند). ارسال‌های ناقص یا بدون شناسایی غیرقانونی‌اند.

📡 نکات ریپیتر VHF/UHF

• ریپیتر برای سیّار/پرتابل است؛ تماس‌های طولانی ثابت را به Simplex ببرید.
• بین نوبت‌ها مکث بگذارید تا تماس‌های ضروری وارد شوند.
• تنظیم CTCSS/DCS را طبق اعلام متولی محلی انجام دهید؛ از آزمون روی هوا بپرهیزید.

🛰️ چگونه QSO بگیریم؟

• فرکانس را چک کنید؛ اگر خالی بود، CQ بدهید.
• ترتیب: کال طرف مقابل → کال خود. هر چند دقیقه یک‌بار شناسایی کنید.
• نوبت‌های کوتاه و متمرکز؛ از موضوعات ممنوع و برنامهٔ یک‌طرفه خودداری کنید.
• Phone: گفتن over مفید است. CW: K/KN؛ پایان QSO با SK.

📣 چگونه CQ بدهیم؟

SSB: بپرسید ? Is this frequency in use + کال‌ساین. CW/RTTY: QRL?. هنگام CQ، تمرکز بر کال‌ساین باشد نه تکرار افراطی «CQ».

🔥 پایلاپ‌ها (PILEUPS)

LISTEN کلید موفقیت است. ریتم اپراتور را کشف کنید، زمان‌بندی دقیق داشته باشید و روی فرکانس DX تیون نکنید. اگر Partial شما نبود، سکوت کنید.

در SSB Simplex: حدود ۷ ثانیه پس از پایان QSO قبلی کال بدهید، فقط یک‌بار، سپس گوش کنید.

🪟 پنجره‌های DX

به باندپلن IARU/ملی و پنجره‌های رایج DX احترام بگذارید. این پنجره‌ها را برای یافتن DXهای نادر زیرنظر داشته باشید؛ بهتر است ایستگاه‌های معمولی در آن‌ها CQ ندهند.

🧭 موقعیت‌های تعارض و «پلیس‌ها»

اصل طلایی: ادب. اگر ناچار به تذکر شدید، کوتاه و شفاف: در CW دو–سه حرف آخر کال خطاکار + UP/DWN. بدون بدزبانی و حتماً با شناسایی.

📚 جدول‌های مرجع

الف) الفبای فونتیک ITU

ب) کدهای Q پرکاربرد

پ) علائم رایج CW

ت) نمونه‌ی دیالوگ کوتاه (Phone)

🌍 منشور رفتار DX

1. پیش از صدا زدن، گوش می‌دهم و دوباره گوش می‌دهم.
2. فقط وقتی صدا می‌زنم که ایستگاه DX را درست کپی کنم.
3. به اسپات‌ها اعتماد مطلق ندارم و پیش از صدا زدن، از کال DX مطمئن می‌شوم.
4. با DX یا تماس‌گیرندگان تداخل نمی‌کنم و هرگز روی فرکانس DX/شکاف QSX تیون نمی‌کنم.
5. تا پایان تماس جاری صبر می‌کنم، سپس صدا می‌زنم.
6. همیشه کال‌ساین کامل خود را می‌فرستم.
7. صدا می‌زنم و به‌قدر معقول گوش می‌کنم؛ پیوسته صدا نمی‌زنم.
8. وقتی DX کال دیگری را صدا می‌زند، ارسال نمی‌کنم.
9. وقتی DX کال مشابه کال من را پیگیری نمی‌کند، ارسال نمی‌کنم.
10. وقتی DX منطقه‌ای غیر از من را می‌خواهد، ارسال نمی‌کنم.
11. وقتی DX مرا صدا زد، مگر احتمال خطا، کال را تکرار نمی‌کنم.
12. در تماس موفق، سپاسگزار هستم.
13. به هم‌قطاران احترام می‌گذارم و شایسته‌ی احترام رفتار می‌کنم.

🤝 «روح رادیوآماتوری» (The Radio Amateur is)

• باگذشت (CONSIDERATE): هرگز دانسته لذت دیگران را کم نمی‌کند.
• وفادار (LOYAL): مشوق و پشتیبان دیگران و باشگاه‌ها/انجمن‌هاست.
• پیشرو (PROGRESSIVE): دانش به‌روز، ایستگاهی کارآمد و عملیاتی بی‌نقص دارد.
• دوستانه (FRIENDLY): صبور با نوآموز، یاری‌رسان، همکار و ملاحظه‌گر است.
• متعادل (BALANCED): رادیو مزاحم وظایف نسبت به خانواده/کار/مدرسه/جامعه نمی‌شود.
• میهن‌دوست (PATRIOTIC): ایستگاه و مهارتش آماده‌ی خدمت به کشور و جامعه است.